Hoe ziet het huis van de toekomst eruit? De wijk? De gemeente? Kunnen we ons daar een voorstelling van maken? (H)eerlijk over morgen was het thema van een deelnemersbijeenkomst van SVn. Heerlijk wonen willen we allemaal, maar zijn we ook duidelijk genoeg over de uitdagingen waar we voor staan, éérlijk over morgen? Hoe zorg je als gemeente dat iedereen mee kan doen? Éen van de sessies tijdens de SVn deelnemersbijeenkomst ging over aardgas en bevat belangrijke inzichten voor jou als gemeenteambtenaar.
Als gemeente van het aardgas af: hoe begin je?
Voor 2021 moeten alle gemeenten een plan maken om de gebouwde omgeving aardgasvrij te maken. Jade Oudejans van Over Morgen begeleidt gemeenten daarbij. Zo was ze betrokken bij de ‘transitievisie warmte’ van Nijmegen, die de gemeenteraad onlangs met een overtuigende meerderheid aannam. In de sessie ‘Help mij aan een transitievisie warmte’ deelde ze haar ervaringen. Het is een intensief traject, benadrukt ze. Al met al kost het bijna een jaar, ook als je een adviesbureau inschakelt. “Belangrijk is dat je alle stakeholders meeneemt in de keuzes die je maakt. En dat er uiteindelijk een plan ligt met een tijdspad per wijk. Zodat je direct aan de slag kunt en betrokkenen weten wanneer ze aan de beurt zijn.”
Corporaties als startmotor van de transitie
Oudejans adviseert: ga om te beginnen om tafel met woningcorporaties. Die kunnen als startmotor van de transitie dienen. Betrek netbeheerders en (energie)bedrijven en blijf continu in gesprek met bewoners. Bepaal vooraf uitgangspunten, zoals betaalbaarheid, keuzevrijheid en duurzaamheid. Analyseer alle wijken om de volgorde te bepalen en de beste oplossing per wijk te kiezen. Kijk bijvoorbeeld naar de aanwezigheid van corporaties, wanneer de infrastructuur onderhoud nodig heeft en of er al bewonersinitiatieven zijn. En vooral: houd rekening met de mensen die er wonen. Zorg voor bestuurlijk commitment en zet alle keuzes tijdig op papier.
Parallelle processen
Enkel deelnemers aan de sessie vroegen of gemeenten niet moeten wachten op de regionale energiestrategie. Dat raadt Oudejans af. “Het is belangrijk om snel te beginnen. Laat die processen parallel lopen. Gemeenten en regio kunnen elkaar daarin juist versterken.” Anderen wilden weten hoe de transitievisie zich verhoudt tot andere visies, bijvoorbeeld voor mobiliteit en omgeving. “Daar is geen pasklaar antwoord op. Wel kunnen regels uit de transitievisie terechtkomen in het omgevingsplan. Integraliteit is hoe dan ook belangrijk. Probeer bijvoorbeeld verschillende activiteiten in de wijk op elkaar aan te sluiten.”