Het onderwerp is hot. Er is iets aan het bewegen. Hier en daar hoor je bemoedigende geluiden over de veranderingen op het gebied van woonruimteverdeling. De grote steden zijn aan het onderzoeken of de inschrijving voor sociale huurwoningen in heel Nederland kan gelden. Ein-de-lijk.
Want, zoals we het nu geregeld hebben, is het niet meer van deze tijd. Het is best complex. De sector is schaarste aan het verdelen. Dat begrijp ik. Daarvoor moet je iets slims bedenken om de mensen zo rechtvaardig mogelijk tegemoet te komen. Deze schaarste is ook nog eens gebonden aan veel regels. Dat begrijp ik ook. Maar het lijkt alsof wij er een schepje bovenop hebben gedaan. Volgens mij hebben we beperkingen opgelegd die ook nog eens (een gevoel van) rechtsongelijkheid teweegbrengen. Ik leg het wel uit.
Je kunt zoeken waar, wanneer en hoe je wilt – mits je genoeg verdient
Als je voldoende verdient in dit land en je wilt een huis kopen of huren in de vrije sector, kan je zoeken wanneer je wilt, waar je wilt en hoe je wilt. Niets en niemand houdt jou tegen. Helemaal gratis. Sommige instanties hebben zelfs extra services om je goed te informeren. Stel je woont in Enschede en je wilt een huis in Vlissingen kopen of huren. Prima. Dan doe je dat. Je zoekt op Funda of Jaap (of een andere website) en je kan je vanuit je luie stoel oriënteren. Dat is nou eenmaal een privilege voor het feit dat je voldoende verdient. Daarmee ‘koop’ je jouw vrijheid.
Maar, deze situatie is heel anders als je aangewezen bent op de sociale huurwoningen. Het werkt dan zo:
Als je aangewezen bent op de sociale huurwoningen, dan is jouw bewegingsvrijheid beperkt. Niet dat iemand je tegenhoudt om te gaan zoeken, maar het zoeken naar een sociale huurwoning kost geld. En als je buiten jouw eigen gemeentegrenzen zoekt, dan kost het extra geld. Dat mocht ik recentelijk van dichtbij meemaken. En mijn verwondering steeg naar een hoogtepunt.
Steeds weer inschrijfgeld
Sascha (20), een vriendin van mijn buurvrouw, woont in Hilversum en werkt in Amsterdam. Ze woont nu tijdelijk bij een vriendin maar is eigenlijk op zoek naar een eigen woning. Haar inkomen ligt ruim onder de vereiste inkomensgrens. Dus is ze aangewezen op de sociale huurwoningen. Om in aanmerking te komen voor een woning, moest zij zich inschrijven bij WoningNet. Jammer dat het geld kost, maar goed, je wilt een woning, dus dan maar betalen. In haar geval € 15,- per jaar. De inschrijving moest ze helemaal zelf doen. Er kwam geen medewerker aan te pas. Je vraagt je af waarom ze moest betalen?
Enfin, zij wil eveneens de mogelijkheid hebben om via WoningNet ook in Amsterdam, Zaandam, Almere of Utrecht te gaan zoeken. Ze is flexibel, vindt het niet erg om ergens anders te gaan wonen. Tja, dat bleek mogelijk te zijn, maar je moet dan iedere keer apart inschrijven en betalen voor de regio waar je zoekt. Dus als je in Hilversum woont maar je wil ook in Utrecht een woning zoeken, via dezelfde zoekmachine van WoningNet, dan moet je dus weer betalen en inschrijven. En dan mag je meedoen. Oh, wil je Amsterdam ook toevoegen aan je zoeklijst? Geen probleem. Betalen, inschrijven en je bent goed om te gaan. Hè? Mensen die het minst te besteden hebben, vragen we iedere keer inschrijfgeld? Maar waarom dan?
Ik kan me voorstellen dat het 25 jaar geleden het geval was toen een medewerker je fysiek moest helpen met inschrijven. Maar nu? Nu doe je alles zelf? En toch betalen? WoningNet levert overigens uitstekend zoek- en verdeelwerk. Dat is het niet. Maar zij zijn eigendom van gezamenlijke corporaties die als aandeelhouders hebben bepaald dat men hiervoor moet betalen. Dat geldt ook voor de andere woonruimte-verdeelportals. Tegelijkertijd gaan de wethouders ‘hekken’ om de gemeente heen bouwen. Op deze manier fragmenteren we de huurmarkt ernstig voor mogelijke migraties van de woningzoekende in de sociale sector. Wat een gedrocht. Ik ben nog steeds op zoek naar de ‘waarom’? Waar zijn we bang voor? Want, wie zich voor meerdere plaatsen wil inschrijven kan het alsnog doen. Alleen kost het tussen de € 15,- en € 50,- extra per inschrijving. Plus een jaarlijkse fee voor de verlenging.
Hoe zou Booking.com dat aanpakken?
Ik moest in dat kader denken aan Booking.com. Je kan daar van alles vinden. Soms vind ik ze ronduit irritant met hun oneindige aanbiedingen. Maar ze hebben het zoeken en vinden naar een geschikte hotelkamer tot een kunst verheven. Stel je eens voor hoe zij het zoeken en vinden van een passende sociale huurwoning zouden organiseren. Je schrijft je gratis in. Je wordt warm welkom geheten. Misschien krijg je zelfs een cadeaubon van € 5,- als je jouw actuele inkomensgegevens direct invoert, zodat ze gerichter voor je kunnen zoeken. En bij een eventuele match hoef je niet alle gegevens nog een keer te overleggen bij de woningcorporatie naar jouw keus. Jouw gegevens gaan direct over in het systeem van de desbetreffende corporatie. Je krijgt ook nog eens een extra beloning als je jouw gegevens jaarlijks netjes actualiseert.
Booking.com kent geen gemeentegrenzen. Want de mogelijke beperkingen per gemeente (de 25% ‘eigen volk eerst principe’) hebben zij al lang onder de motorkap in een intelligent algoritme geprogrammeerd. Dus je zoekt over heel Nederland. Op basis van jouw profiel (woonwensen, inschrijfduur, inkomen, etc.) krijg je woningen aangeboden met een slagingskans. Je mag zelf reageren op woningen, maar je wordt ook actief benaderd met aanbiedingen waar jouw kans bovengemiddeld is. Als je slagingskans in Utrecht gemiddeld 63% is, word je er ook op geattendeerd dat je in Woerden of Den Dolder 98% kans hebt om een woning te krijgen. Omgerekend, in Utrecht moet je gemiddeld nog 3,5 jaar wachten op een geschikte woning en in Woerden of Den Dolder heb je waarschijnlijk en woning binnen 4 maanden. Aan jou de keus.
Je krijgt direct een aantal woningen aangeboden om er een gevoel bij te krijgen. Op die manier wordt je scoop breder en word je misschien op nieuwe gedachtes gebracht. Zou dat niet geweldig zijn? En geld voor inschrijven doen we niet meer. Het is buitengewoon klantonvriendelijk en niet meer van deze tijd. We gaan mensen met een smalle beurs niet om geld vragen. We gaan ze juist helpen! Dat zou best kunnen betekenen dat we een nieuw verdienmodel moeten bedenken voor de woonruimteverdeling. En terecht.
Ik hoop dat Sascha snel aan een passende woning komt. En als dat toch niet lukt, gun ik haar en alle woningzoekende op korte termijn een Booking.com voor de sociale huurwoningen.