Dat de energietransitie in jouw gemeente een belangrijk thema wordt staat buiten kijf. Het verschil met de vorige Collegeperiode is dat de energietransitie een andere positie krijgt. Je kunt niet langer in een apart tijdelijk project ‘parkeren’, maar je zult het als beleidsprioriteit in samenhang met andere thema’s moeten oppakken.
Welke drie uitdagingen heb je in de positionering van de energietransitie?
1. Geen enkele organisatie kan dit alleen
De energietransitie vraagt om samenwerking. Tussen verschillende overheidsorganisaties; producenten en consumenten; burgers en bedrijven; gevestigde partijen en innovators. Innovatie ontstaat immers vooral buiten je eigen netwerk. In jouw gemeente betekent dit dat je de komende periode moet investeren in samenwerkingsverbanden die de afgelopen jaren ‘op papier’ zijn gevormd, maar nog weinig resultaten hebben opgeleverd. Dat betekent ambities op elkaar afstemmen, concessies doen, elkaar aanspreken op resultaten, budget vrijmaken en de politieke risico’s van mislukte experimenten accepteren.
2. Gebiedsgerichte aanpak
De energietransitie moet onderdeel worden van een gebiedsgerichte aanpak. Het aanleggen van warmtenetten, het afkoppelen van wijken van het gasnet en het verduurzamen van woningen zijn acties die een uitwerking hebben in dezelfde buurten en straten. Een grote uitdaging voor jouw gemeente wordt om in beleid en uitvoering deze ontwikkelingen zo goed mogelijk te combineren met elkaar én met het reguliere onderhoud van gebouwen, infrastructuur en openbare ruimte.
3. Nieuwe verbindingen
De energietransitie is nu nog voornamelijk de verantwoordelijkheid van de wethouder duurzaamheid, ondersteund door één of enkele ambtenaren. Succesvolle realisatie van de energietransitie vraagt zowel op landelijk als op lokaal niveau om nieuwe verbindingen. Het valt mij op dat in veel gemeenten de Afdeling Wonen nauwelijks is aangehaakt, terwijl die verantwoordelijk is voor de prestatie- afspraken met woningcorporaties (toch 30% van de woningvoorraad). Ook wordt vaak over het hoofd gezien dat de energietransitie een opleidingsvraagstuk is: de meeste aannemers en installateurs nemen weinig initiatief omdat ze te maken hebben met een overvolle orderportefeuille en een tekort aan jonge technici. In het sociale domein ligt een kans in het koppelen van duurzame maatregelen aan maatregelen voor levensloopbestendig wonen. Om deze nieuwe verbindingen mogelijk te maken zullen bestuurders en ambtenaren met verschillende portefeuilles vaker en makkelijker samenwerking moeten zoeken in alle fases van planvorming en uitvoering.
Dit artikel is geschreven door Boris Gooskens, senior adviseur bij Rijnconsult. Bezoek voor meer informatie de website van Rijnconsult.
Lees meer artikelen over de energietransitie.