Je hoort de termen ‘AI’ en ‘ChatGPT’ waarschijnlijk dagelijks voorbijkomen, maar wat betekent dit nu concreet voor jouw werk bij de gemeente? De waarheid is: we staan als gemeenteland nog aan het begin van een grote verandering. Terwijl de eerste collega’s al volop experimenteren, weet een groot deel van ons niet eens wat er precies gebeurt. In dit artikel duiken we in de cijfers en schetsen we een eerlijk beeld van waar we nu écht staan. Bereid je voor op een paar eyeopeners!
AI bij jouw gemeente: waar staan we nu écht?
Je hebt het vast al gemerkt: kunstmatige intelligentie (AI) is overal. Het is geen hype die overwaait, maar een blijvende verandering in onze digitale wereld. Voor ons als gemeenten is dit een cruciaal moment. We kunnen niet langer aan de zijlijn staan, maar moeten actief de regie pakken in deze digitale transformatie. Dat is precies waar onze missie om draait: maximale maatschappelijke waarde leveren aan onze inwoners. En daar hoort een slimme inzet van AI bij.
Een ongecoördineerde start.
Maar waar staan we nu eigenlijk? Laten we eerlijk zijn: de meesten van ons bevinden zich nog in de experimenteerfase. Uit onderzoek blijkt dat 38% van de gemeenten AI gebruikt, maar een even groot deel weet het simpelweg niet. Dat is een teken aan de wand. Het betekent dat veel AI-initiatieven waarschijnlijk op individuele basis of per afdeling ontstaan, zonder dat er een centraal overzicht is. Dit maakt het lastig om structureel en verantwoord op te schalen.
De kloof tussen groot en klein
We zien ook een duidelijk verschil tussen grote en kleine gemeenten. Grote gemeenten (met meer dan 100.000 inwoners) lopen met 48% gebruik voorop, vergeleken met 33% bij de kleinere. Dat is logisch: zij hebben vaak meer middelen en aparte innovatieteams. Voor kleinere gemeenten wordt samenwerking dus dé sleutel tot succes.
Focus op interne efficiëntie
En wat doen we dan met AI? Momenteel richten we ons vooral op interne, administratieve taken. Denk aan het schrijven van brieven, het aanvullen van beleidsstukken of het opstellen van e-mails. We gebruiken AI dus vooral om ons eigen werk efficiënter te maken. Hoewel dit een logisch startpunt is, moeten we de blik snel naar buiten richten. Onze inwoners gebruiken AI namelijk al volop. De volgende stap is dus om AI in te zetten voor een betere dienstverlening aan de burger.
De communicatiekloof met de werkvloer
Gelukkig staat het onderwerp wel op de kaart. Bij 68% van het management wordt de urgentie gevoeld om een AI-strategie te ontwikkelen. De uitdaging is nu om dit gevoel te vertalen naar de hele organisatie, want bijna de helft van de medewerkers weet niet eens dat het management hiermee bezig is. Betere communicatie en het betrekken van iedereen is dus essentieel.
In een volgend artikel zullen we ingaan op kansen en uitdagingen.