Iedere dag lopen mensen onder bomen door. In bossen, parken of langs de weg. In de meeste gevallen gaat het goed. Helaas gaat het ook wel eens mis. In dit artikel bespreek ik een zaak waarin een toerist ernstig gewond raakt door een vallende tak.
Vallende tak
In deze zaak stond de toerist – samen met vele anderen – te wachten bij de opstaplocatie van een toeristische fluisterboot. Op enig moment brak een van de hoofdtakken van een grote kastanjeboom af en kwam onder andere op deze toerist terecht. Zij liep daarbij ernstig letsel op: een gebroken rug, scheen- en kuitbeen. De toerist wenste haar letselschade te verhalen.
Slachtoffer stelt gemeente aansprakelijk
De toerist wendde zich tot de gemeente, aangezien de gemeente de eigenaar was van de boom. De toerist stelde dat de gemeente in de periode voorafgaand aan het ongeval onvoldoende zorg had betracht bij het onderhoud en de controle van de boom. Daarmee had de gemeente een gevaarlijke situatie in het leven geroepen.
De gemeente weigerde aansprakelijkheid te erkennen. De gemeente stelde dat het ongeval, of in ieder geval de wijze waarop het ongeval had plaatsgevonden, niet voorzienbaar was. Bovendien meende de gemeente dat zij voldoende voorzorgsmaatregelen had genomen. Diverse (boom)deskundigen hadden vóór het ongeval de boom geïnspecteerd. Naar aanleiding van deze inspecties stond de boom al op de kaplijst. De gemeente stelde dat van haar niet verwacht kon worden dat zij meer maatregelen nam, mede in verband met de kosten hiervan.
Zorgplicht
In het algemeen heeft iedere gemeente de (wettelijke) plicht om bomen te onderhouden en de conditie te controleren. Dit wordt ook wel de zorgplicht van de gemeente genoemd. Of een gemeente in een concreet geval heeft voldaan aan die zorgplicht moet worden getoetst aan de zogenaamde kelderluikcriteria. Daarbij is (onder andere) van belang:
- In hoeverre niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid waarschijnlijk is;
- Hoe groot de kans is dat daaruit ongevallen ontstaan;
- Hoe ernstig de gevolgen van het ongeval kunnen zijn;
- In hoeverre het nemen van veiligheidsmaatregelen lastig is.
Daarbij moeten alle omstandigheden van het geval tegen het licht worden gehouden.
Omstandigheden
Voor de beoordeling van de aansprakelijkheid waren in de onderhavige zaak onder meer de volgende feiten en/of omstandigheden van belang:
- Er was een deskundige aangewezen om de conditie van de boom te controleren.
- Deze deskundige had gerapporteerd dat sprake was van een ‘risicoboom’ met een te verwachten levensduur van maximaal 5 jaar.
- De kastanjeboom leed aan allerlei kwalen: zadelzwam, kastanjebloedingsziekte en risico op stambreuk.
- Er was melding gedaan over de staat van de boom.
- De boom was op de kaplijst geplaatst.
- De boom stond nabij een opstapplaats van een toeristische fluisterboot.
- De gemeente had geen aanvullende voorzorgsmaatregelen genomen.
Gemeente aansprakelijk
In hoger beroep oordeelde het Hof dat de gemeente aansprakelijk was. Hoewel er onderzoek was gedaan naar de staat van de boom en de boom op de kaplijst was geplaatst, meende het Hof dat de gemeente meer had kunnen doen.
Volgens het hof was het voor de gemeente namelijk voorzienbaar dat het niet of onvoldoende treffen van maatregelen zou kunnen leiden tot aanzienlijke letselschade. De boom was immers zichtbaar verzwakt en stond bovendien op een zeer drukke publieke plaats.
Het was daarnaast niet (financieel) bezwaarlijk om veiligheidsmaatregelen te treffen. Het Hof overwoog dat de gemeente had kunnen kiezen voor noodkap of simpelweg de opstapplaats van de fluisterboot had kunnen aanpassen en het gebied rondom de boom had kunnen afzetten.
Gelet op de voorgaande afwegingen oordeelde het Hof dat de gemeente onvoldoende (veiligheids)maatregelen had genomen. De gemeente handelde daarmee in strijd met de zorgvuldigheid en was aansprakelijk voor de schade van de toerist.
Afweging en advies
Uit de voorgaande uitspraak kunt u afleiden dat de beoordeling van de aansprakelijkheid van een gemeente afhankelijk is van alle omstandigheden van het geval. Voor een afweging van de omstandigheden en advies kunt u altijd contact opnemen met een van onze letselschadeadvocaten.
Dit artikel is geschreven door Linda van Zuijlen, letselschadespecialist bij Schenkeveld Advocaten